(PS) Provinciale Staten

In de vorige bestuursperiode (2019-2023) zijn er in de provincie Limburg door Provinciale Staten (PS) enkele besluiten genomen over extra investeringen in Brightlands Campus Greenport Venlo, Mijnwater en Maastricht Aachen Airport (MAA). Deze besluiten hebben een doorwerking in de huidige bestuursperiode (2023 – 2027) en de genoemde projecten zullen in die periode aandacht blijven vragen van PS. De provincie is bij alle drie de projecten al langer betrokken en additionele financiële bijdragen van de provincie waren nodig voor het voortbestaan van deze projecten. Deze financiële bijdragen van de provincie betreffen in totaal zo’n € 190 miljoen voor de komende jaren.

Bij de drie hierboven genoemde projecten gaat het om veel geld. Daarnaast richten de projecten zich op belangrijke maatschappelijke opgaven (duurzame energie, mobiliteit en vestigingsklimaat, kennisontwikkeling en toepassing). Vanuit het oogpunt van maatschappelijk en financieel rendement is het dus van belang dat de provincie voldoende grip heeft op de gedane investeringen en daaraan verbonden risico’s.

Vanuit deze context heeft de Zuidelijke Rekenkamer onderzocht in hoeverre de provincie grip heeft op de drie projecten en de daarbij horende investeringen. Het was daarbij niet het doel om de projecten diepgaand afzonderlijk te evalueren, maar om patronen te ontdekken en leerpunten te bepalen voor de sturing op deze en andere langjarige grote investeringsprojecten. De aanbevelingen richten zich daar waar van toepassing dan ook zoveel mogelijk op algemene lessen.

Zoals gebruikelijk zijn Provinciale Staten in de gelegenheid gesteld om schriftelijke vragen te stellen aan GS en de Zuidelijke Rekenkamer (ZRK). De beantwoording van de schriftelijk gestelde vragen aan zowel GS als de ZRK zijn gekoppeld aan als bijlage aan dit agendapunt.

Dit voorstel is behandeld in de Statencommissie ESA van 31-5-2024. De commissie heeft besloten om het voorstel als behandelstuk door te leiden naar PS van 21-6-2024.

Voorgesteld besluit

Provinciale Staten wordt gevraagd:
A. Gedeputeerde Staten te verzoeken de volgende aanbevelingen die aan hen zijn gericht in het Bestuurlijk rapport over te nemen:

1. Formuleer een concrete toekomststrategie voor de drie onderzochte investeringsprojecten, waarin ook de grenzen en voorwaarden voor provinciale betrokkenheid zijn opgenomen (concrete exit-strategie). Expliciteer daarbij de (af-) weging tussen de grootte van de financiële risico’s en de maatschappelijke belangen. Dit conform de uitgangspunten en normen van SiS 3.0. (A1)

2. Pas bij nieuwe risicovolle investeringen – die dat bijna altijd zijn als de markt geen oplossing biedt – consistent de uitgangspunten en normen van het SiS kader toe. (A2)

3. Zorg dat de door de rekenkamer geconstateerde hiaten in het toezicht en de verantwoording bij de drie onderzochte investeringsprojecten worden ingevuld en informeer PS in het najaar van 2024 over de voortgang daarvan. (A4)

4. Wees in algemene zin alert op de werking van het actief aandeelhouderschap en toezicht als de provincie zelf niet direct aandeelhouder is, maar materieel wel de belangrijkste financier en de meeste risico’s loopt. (A5)

5. Geef prioriteit aan de vaststelling van een integraal kader voor risicomanagement binnen de provincie, dat duidelijkheid geeft over de ambities en inhoud ten aanzien van risicomanagement en informeer PS hierover voor de zomer van 2024. (A6)

6. Geef prioriteit aan de ontwikkeling van een volwassen risicomanagement bij de drie onderzochte investeringsprojecten. (A7)

7. Verbeter de interne checks and balances: stel ‘Zo werken wij’ voor verbonden partijen voor de zomer 2024 vast en informeer PS hierover. Geef bij de invulling in de praktijk voorrang aan projecten met een hoog risico. (A8)

8. Geef in de reguliere periodieke rapportages inzicht in de voortgang van de belangrijkste risico’s bij de drie onderzochte investeringsprojecten, zoals genoemd in het rapport van de rekenkamer. Doe dat ook bij andere grote en risicovolle investeringen. (A9)

9. Informeer PS in de reguliere informatievoorziening over het LEF meer uitgebreid over het project Mijnwater. (A10)

   B. Aanbeveling voor PS

10. Vraag GS bij de bespreking van rapportages over de drie projecten (zoals voor MAA en LEF in de commissie ESA van 31 mei a.s.) om de inhoudelijke en financiële voorwaarden en grenzen die gelden voor de provinciale betrokkenheid in de komende jaren en stel deze desgewenst als PS vast. (A3)

11. Vraag aan GS bij besluitvorming over grote investeringsprojecten expliciet naar de mate waarin de voorstellen voldoen aan de normen die zijn vastgelegd in SiS 3.0. (A11)

12. Beoordeel informatievoorziening over risicovolle projecten op duidelijkheid over de belangrijkste risico’s en vraag waar nodig door. Benut voor de drie onderzochte investeringsprojecten de bij aanbeveling 12 genoemde suggesties van de rekenkamer. (A12)

(Het nummer tussen haakjes verwijst naar het nummer dat de aanbeveling heeft gekregen in het ZRK-rapport)

• P-24-004 Statenvoorstel van de Statencommissie ESA naar aanleiding van het rapport Zuidelijke Rekenkamer inzake Grip op investeringen, 15-4-2024 (PS DOC-00655374) 278 KB
• Eindrapport onderzoek ZRK Grip op investeringen Limburg, e-mail ZRK van 11-04-2024 (PS DOC-00642571) 2 MB
• Handreiking Grip op investeringen, e-mail ZRK van 11-04-2024 (PS DOC-00642985) 631 KB
• Mededeling portefeuillehouder inzake toezeggingen 9515, 9516 en 9517, brief gedeputeerde van Caldenberg van 11-6-2024 (GS DOC-00662617) 8 MB
• Concept deelverslag P-24-004 Statenvoorstel nav rapport ZRK inzake Grip op investeringen, SC ESA 31-5-2024 264 KB
• Stemuitslag P-24-004 Statenvoorstel van de Statencommissie ESA naar aanleiding van het rapport Zuidelijke Rekenkamer inzake Grip op investeringen, 15-4-2024 (PS DOC-00655374) 769 KB
• P-24-004 BESLUIT 94 KB

Met het Grond- en vastgoedbeleid wordt binnen en buiten de grenzen van Limburg invulling gegeven aan diverse opgaven, zoals transitie van de landbouw, waterveiligheid, natuurproblematiek of het woningtekort. Daarnaast zijn er landelijke opgaven die worden voorgelegd aan de provincie. Het grond- en vastgoedbeleid is niet leidend, maar vloeit voort uit de provinciale taken, ambities, opgaven en doelen.

Dit voorstel is behandeld in de Statencommissie LEO van 7-6-2024. De commissie heeft besloten om het voorstel als behandelstuk door te leiden naar PS van 21-6-2024.

Voorgesteld besluit
Provinciale Staten wordt gevraagd:
In te stemmen met de vaststelling van de voorliggende Nota Grond- en vastgoedbeleid.

• GEWIJZIGD G-24-022 Statenvoorstel Grond- en vastgoedbeleid, brief GS van 18-6-2024 (GS-DOC-00665522) 7 MB
• G-24-022 Statenvoorstel Grond- en vastgoedbeleid, brief GS van 7-5-2024 (GS DOC-00643832) 9 MB
• Beantwoording aanvullende technische vragen statenlid mw. Mertens GroenLinks (n.a.v. infosessie GVG 31-5) inz. natuurpact 55 KB
• Mededeling Portefeuillehouder inzake notitie Grond- en Vastgoedportefeuille 2024, brief gedeputeerde Demollin-Schneiders van 4-6-2024 (GS DOC-00658024) 39 MB
• Beantwoording technische vragen statenlid mw. Mertens GroenLinks (n.a.v. infosessie GVG 31-5) inz. natuurpact 54 KB
• Concept deelverslag G-24-022 Statenvoorstel Grond- en vastgoedbeleid, brief GS van 7-5-2024 (GS DOC-00643832) 210 KB
• Stemuitslag GEWIJZIGD G-24-022 Statenvoorstel Grond- en vastgoedbeleid, brief GS van 18-6-2024 (GS-DOC-00665522) 767 KB
• G-24-022 BESLUIT 93 KB